Studenten in Utrecht kunnen begin volgend jaar(2012) gebruik maken van 4G-Internet. Het 4G-netwerk maakt onderdeel uit van een pilot van SURFnet en KPN.
SURFnet en KPN rollen begin volgend jaar het 4G-netwerk uit op het Utrecht Science Park. Tientallen studenten worden in het proefproject voorzien van mobiele apparaten die 4G ondersteunen.
Het ‘Nieuwe Leren’
In de pilot wordt de mobiele breedbandinfrastructuur van KPN, op basis van eduroam authenticatie, gekoppeld aan de netwerkinfrastructuur van SURFnet en aan de Wi-Fi-netwerken van de instellingen. KPN is begonnen met de installatie van de 4G-zendmasten op de campus, waar de Universiteit Utrecht, Hogescool Utrecht en Universitair Medicsche Centrum Utrecht zitten.
“We willen met het project nagaan welke meerwaarde LTE het onderwijs kan bieden. Met het ‘nieuwe leren’ blijft onderwijs niet beperkt tot de collegebanken, maar gebeurt het ook op andere plekken. Hiermee creëren we een access-laag buiten de gebouwen, waarmee aan de grotere behoefte aan breedband voldaan wordt”, zegt SURFnet-woordvoerder Eric van der List tegen Webwereld.
Hardwareprobleem
Welke 4G-apparaten zullen worden gebruikt is nog onduidelijk, zegt Van der List. “Het blijkt lastig om devices te krijgen die werken op de frequentie van KPN. KPN zendt 4G op de 2,6 GHz frequentie uit en het is lastig om daar hardware voor te vinden. Die kan je niet zomaar in de winkel kopen.”
Begin volgend jaar wordt de onderwijsinstelling gekozen die de studenten gaat inzetten voor de proef. Van der List: “We zijn nog in onderhandeling welke onderwijsinstelling de pilot gaat uitvoeren.” De instelling rust daarvoor tientallen studenten uit met 4G-apparatuur, gezien de huidige mobiele apparaten niet om kan gaan met 4G.
Honderden studenten
“Gedacht moet worden aan groepen studenten die bijvoorbeeld een opdracht buiten moeten doen, maar daar denken we samen de instelling nog over na”, vertelt Van der List. Wanneer het project goed verloopt hoopt SURFnet honderden studenten te betrekken in het project, zodat een zoveel mogelijk data wordt verzameld voor analyse.
Gepubliceerd: Donderdag 22 december 2011
Auteur: Sebastiaan Bareman
Voor het nieuwe mobiele netwerk worden draadloze netwerken zoals UMTS, WiFi en het nieuwe LTE geïntegreerd met het netwerk van SURFnet. Dit netwerk is gebaseerd op Eduroam, dat hiermee voor het eerst een vertaling naar mobiel internet krijgt. “We hopen dat de overgang tussen de verschillende netwerken voor gebruikers zo naadloos mogelijk gaat”, zegt productmanager Maurice van den Akker (SURFnet) tegen Webwereld.
Eind dit jaar beginnen KPN en SURFnet met de uitrol van het netwerk op een Nederlandse campus. Die eerste opstelling moet duidelijk maken wat de meerwaarde van een LTE-netwerk is voor een onderwijssector. “We gaan nu kijken welke universiteit het beste matcht met het project. Ook voor de universiteit betekent het project namelijk extra inspanning,” zegt Van den Akker.
Het project wordt vervolgens bij een tweede campus uitgerold. Van den Akker: “Hierbij kunnen we een andere opzet kiezen om te kijken naar de beste aanpak. Ook willen we bekijken of een gebruiker van de ene campus naadloos gebruik kan maken van het mobiele netwerk op de andere campus.”
‘Vooral buiten’
Het 4G-netwerk zal draaien op de 2,6 GHz-frequentieband. Volgens Van den Akker is het verschil met de 800 MHz-frequentie onder andere het grotere bereik. “Een 2,6 GHz-frequentie geeft met name indoor een probleem. Ons netwerk zal daardoor voornamelijk buiten de gebouwen beschikbaar zijn”, stelt hij.
Gebruikers zullen in het project niet gebonden zijn aan datalimieten, zoals telecomproviders momenteel opleggen aan hun klanten. “We willen zo duidelijk mogelijk inzichtelijk hebben hoe het netwerk gebruikt gaat worden. Databeperking is daarbij niet logisch”, zegt Van den Akker. SURFnet stelt de bevindingen over het eigen mobiele netwerk publiekelijk beschikbaar
Proeftuin supersnel mobiel internetten voor Hoger Onderwijs en Onderzoek
Utrecht, 21 oktober 2011– KPN en SURFnet hebben vandaag een overeenkomst gesloten voor gezamenlijk onderzoek naar betere integratie van mobiele netwerken op internet en de invoering van de nieuwe generatie internet adressen (IPv6).
Zij willen samen kennis en ervaring opdoen met de mogelijkheden van nieuwe, zogenaamde 4e generatie, mobiele netwerken. Ook willen ze samen een extra stimulans geven aan de invoering van de nieuwe generatie internet adressen (IPv6) in Nederland.
Mobiele netwerken
Mobiele communicatie speelt een steeds belangrijker rol in het hoger onderwijs en onderzoek. Voor het nieuwe werken en leren is een onbeperkte en hoogwaardige toegang tot het internet van groot belang. SURFnet en KPN gaan onderzoeken hoe draadloze netwerken zoals UMTS, Wi-Fi en het nieuwe LTE daartoe beter kunnen worden geïntegreerd met het SURFnet-netwerk en daarmee ook het internet. Nog voor het einde van dit jaar wordt een eerste pilot opgezet waarbij de mobiele breedbandinfrastructuur van KPN, op basis van eduroam authenticatie, zo naadloos mogelijk wordt gekoppeld aan de netwerkinfrastructuur van SURFnet en aan de Wi-Fi netwerken van de universiteiten die in het onderzoek meedoen. SURFnet en KPN willen hiermee kennis en ervaring opdoen met het gebruik van nieuwe mobiele netwerken in onderwijs en onderzoek.
Beide partijen geloven in de voordelen van het nieuwe werken en leren waarin studenten en onderzoekers overal en altijd op hun manier kunnen leren en samenwerken. Mobiele netwerken kunnen hieraan bijdragen door studenten en medewerkers bij Nederlandse instellingen voor hoger onderwijs en onderzoek op een eenvoudige, veilige en vertrouwde wijze toegang te geven tot moderne ICT-toepassingen. Vooral met het nieuwe LTE-netwerk, met zijn veel hogere snelheden en kortere aanmeldtijden, zal daarbij een flinke sprong voorwaarts kunnen worden gemaakt. De gebruikersgroep van SURFnet is altijd uitermate geschikt gebleken om een voortrekkersrol te spelen bij de invoering van nieuwe netwerkdiensten. Het internet zelf is hiervan het bekendste voorbeeld.
IPv6 – de nieuwe generatie internet adressen
SURFnet stimuleert al jaren het gebruik van IPv6 bij kennisinstellingen in Nederland en daarbuiten. Het SURFnet-netwerk ondersteunt IPv6 al sinds 2001, maar veel instellingen en bedrijven zijn nog niet zo ver. Inmiddels wordt de overgang naar IPv6 urgent, aangezien de IPv4 adressen bijna op zijn. SURFnet en KPN willen de implementatie van IPv6 daarom versnellen. Om een snelle en gedegen overgang ook voor KPN mogelijk te maken zal SURFnet, via het RIPE NCC, een reeks IPv4 adressen aan KPN overdragen om zo een belangrijke stimulans te geven aan de noodzakelijke tijdige invoering van IPv6 in Nederland.
De resultaten van het onderzoek zullen voor algemeen gebruik beschikbaar zijn.
Achtergrondartikel
Van oudsher is SURFnet de aanjager van netwerkontwikkelingen, vanuit de vraag van haar klanten: hoger onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Mobiele devices spelen een steeds belangrijker rol in het hoger onderwijs en onderzoek. Voor het nieuwe werken en leren is een onbeperkte en hoogwaardige toegang tot het internet van groot belang. Door allianties aan te gaan, zoals met KPN, kan SURFnet haar rol als aanjager van innovatie blijven vervullen.
Consumerization
Het verschijnsel dat mensen altijd en overal op hun eigen devices willen werken, ook wel consumerization genoemd, zorgt voor de nodige hoofdbrekens bij kennisinstellingen. Zowel voor wat betreft de nieuwe mogelijkheden die worden geboden, als de (beheer)lasten. Studenten, medewerkers, en ook bezoekers nemen gemiddeld drie devices per persoon mee die continu online moeten zijn. Elk apparaat heeft een andere functie: op het ene kun je goed video kijken, op een ander aan documenten werken, met een derde telefoneren en je sociale contacten onderhouden. Feit is dat voor alle apparatenveel bandbreedte wordt gevraagd. De kennisinstellingen moeten daarom steeds meer draadloze, breedbandige verbindingen bieden, en rekening houden met de mobiliteit van de eindgebruikers. Wordt in week X veel samengewerkt op plek Y, in maand Z kan dit geheel anders zijn. De uitdaging waarvoor de netwerkbeheerder zich geplaatst bevindt zich niet alleen binnen de gebouwen van de instelling, maar ook daarbuiten. Tijdens het reizen tussen huis en campus, tussen gebouwen van de campus onderling, bij veldonderzoek en in het buitenland: als lid van de SURFnet doelgroep moet je zonder zorgen connectiviteit genieten. Immers, verbonden zijn met peers, naslagwerken, beeldmateriaal, databases en eigen documenten is essentieel voor onderzoek en innovatie.
Bottleneck
SURFnet vervult al bijna 25 jaar een leiderschapsrol op het gebied van netwerkinfrastructuur voor onderwijs en onderzoek in Nederland, met als doel de kwaliteit van onderwijs en onderzoek te verbeteren. Het wegnemen van beperkingen in bandbreedte en netwerktoegang zijn daarbij de belangrijke speerpunten. In het verleden bleek de bottleneck bij netwerken soms in de core van het netwerk te liggen en soms in de access-laag. Door het belichten van een eigen glasvezelnetwerk zijn er vrijwel geen problemen meer met de core en de invoering van eduroam maakt toegang tot het draadloze netwerk gemakkelijker, waarmee een bottleneck in de access-laag is weggenomen. Echter, door consumerization is de vraag naar mobiele bandbreedte toegenomen en daarmee gaat de mobiele access-laag opnieuw een bottleneck vormen. In de gebouwen raken Wi-Fi-netwerken overbelast en moet continu capaciteit worden uitgebreid en verplaatst. De kennisinstellingen werken hier met man en macht aan. Tekort aan gekwalificeerd personeel en de –door bezuinigingen– beperkte middelen voor het inhuren van kennis van buiten afhouden de voortgang echter beperkt. Buiten de gebouwen is er veelal weinig dekking van mobiele (3G/UMTS) netwerken beschikbaar en breedband toegang is zeker niet aanwezig. Telecom providers zetten bovendien barrières op om netwerkgebruik af te remmen, zeker in het buitenland. Gebruikers moeten continu bewust zijn van connectiviteit, uit angst voor een hoge (data)rekening aan het einde van de maand. Deze factoren leggen een enorme rem op innovatie voor onderwijs en onderzoek. Mobiliteit is geweldig, maar zet ons qua connectiviteit en betrouwbaarheid een grote stap terug in de tijd.
Innovatie aanjagen
De ontwikkelingen gaan voor SURFnet én niet snel genoeg én niet in de juiste richting. SURFnet heeft daarom besloten de huidige status quo te doorbreken die op het mobiele vlak is ontstaan en juist daar ontwikkelingen en innovatie verder aan te jagen. Dit kan zij niet alleen. Ten eerste heeft SURFnet niet de middelen, noch de ambitie om een eigen mobiel netwerk in Nederland of op de campussen uit te rollen. Er zijn voldoende mobiele telecomproviders in Nederland voor een goede marktwerking en het campusnetwerk van de instelling is en blijft onder eigen verantwoordelijkheid. Maar door nauw samen te werken met de onderwijs- en onderzoeksinstellingen en de krachten te bundelen, is het mogelijk samen met mobiele telecomproviders een slag te slaan. Zodat ook het mobiele netwerk barrièrevrije, breedband toegang tot internet geeft.
IPv6
Een andere bottleneck in de innovatie van het internet is het dreigende tekort aan IPv4 adressen. Daarom zal het internet de komende jaren een transitie ondergaan naar het nieuwe internetprotocol IPv6. SURFnet stimuleert al jaren het gebruik van IPv6 bij de kennisinstellingen en neemt deel aan de IPv6-taskforce, waarin ook veel (mobiele) telecomproviders zijn vertegenwoordigd. Net als de ontwikkeling van het mobiele netwerk is de invoering van IPv6 van belang om in de nabije toekomst innovatie en groei van het internet te waarborgen. Zonder IPv6 zijn nieuwe partijen op het internet onbereikbaar vanuit de huidige netwerken. Een gehele invoering van IPv6 in het netwerk is een intensieve en secure onderneming, en voorkomen moet worden dat een ICT afdeling gebruikers alleen een quick fix kan aanbieden. Dat komt de transparantie en betrouwbaarheid van het netwerk namelijk niet ten goede en dat is precies wat SURFnet wil voorkomen. Een onbetrouwbaar en troebel internet remt innovatie voor onderwijs en onderzoek.
Planmatig invoeren van IPv6
De invoering van IPv6 vergt een meerjaren planning. Het kleine aantal nog beschikbare IPv4-adressen biedt onvoldoende ruimte om de tijd te overbruggen totdat IPv6 gedegen en volgens planning in de netwerken is ingevoerd. Grofweg zijn er twee opties. Een snelle, maar minder gedegen invoering naar IPv6 of het gebruik van NAT-technologie om minder publieke IPv4-adressen te hoeven gebruiken. Beide opties zijn onwenselijk vanwege het gebrek aan transparantie van het netwerk, het niet-toekomst vast zijn, en de verwachte onevenredige toename in beheerlast van het netwerk. Zonder extra IPv4-adressen moet er uiteindelijk een keuze worden gemaakt uit twee slechte alternatieven.
SURFnet heeft in de begindagen van het internet, nog voor er regionale adres registries waren, een flink aantal IPv4-adressen gekregen. Hier maken de aangesloten kennisinstellingen gebruik van en er zijn nog ruim voldoende IPv4-adressen om de doelgroep de komende tijd te voorzien. SURFnet wil nu een deel van haar ongebruikte IPv4-adressen samen met KPN inzetten om een gedegen IPv6-invoering mogelijk te maken, die als voorbeeld kan dienen voor de gehele internetgemeenschap. Daarmee helpt SURFnet die gemeenschap, en daarmee ook die van onderwijs en onderzoek, vooruit.
Onderzoekssamenwerking SURFnet en KPN
In een gesprek tussen SURFnet en KPN eerder dit jaar bleek er tussen beide een aantal interessante raakvlakken te zijn op bovenstaande gebieden. Dat heeft geresulteerd in een onderzoekssamenwerking van SURFnet en KPN waarin beide partijen samen kennis en ervaring willen opdoen met de mogelijkheden van nieuwe, zogenaamde 4de generatie, mobiele netwerken en daarbij tevens gezamenlijk een extra stimulans willen geven aan de invoering van IPv6 in Nederland. Dit alles met het hogere doel om het nieuwe werken en leren te bevorderen in hoger onderwijs en onderzoek.
Integratie Wi-Fi en mobiel op basis van eduroam
De onderzoekssamenwerking tussen SURFnet en KPN wordt nog voor het einde van 2011 zichtbaar in een 4G/LTE pilot op een Nederlandse onderwijscampus. In deze pilot wordt de meerwaarde van een LTE-netwerk voor de onderzoek- en onderwijssector onderzocht. In de eerste plaats door een campus-breed dekkend LTE-netwerk uit te rollen op de 2.6 Ghz band. In de tweede plaats zal een zo naadloze mogelijke koppeling worden getest op basis van eduroam credentials tussen het campus Wi-Fi-netwerk met daarachter het SURFnet netwerk enerzijds en het mobiele netwerk anderzijds. Zodat de gebruiker veilig en vertrouwd, dat wil zeggen zonder verstoringen, vrijelijk in beide domeinen kan bewegen.
De pilot zal daarmee in Nederland de eerste 4G-test zijn in een grootschalige productieomgeving en wereldwijd de eerste waarin een zo naadloze mogelijke integratie tussen Wi-Fi en mobiel wordt nagestreefd. Voor SURFnet is het belangrijk dat de informatie die wordt vergaard ter beschikking komt aan de doelgroep en de internetgemeenschap. Maar minstens zo belangrijk is dat deze kennis wordt benut om de barrières voor draadloze toegang voor de doelgroep weg te nemen.
Tot slot
Door samenwerkingen met overheden, bedrijfsleven, partners, providers en kennisinstellingen aan te gaan, kan SURFnet de komende jaren sterk in blijven zetten om te innoveren en daarmee barrières op ICT-infrastructuur weg te nemen die kwaliteit van onderwijs en onderzoek en innovatie remmen. De voorgenomen onderzoekssamenwerking met KPN is hiervan een geslaagd voorbeeld en zal ongetwijfeld navolging krijgen. SURFnet blijft de markt uitdagen.
Bron : www.webwereld.nl & www.surfnet.nl